W walce – zwycięstwo
W pokoju – czujność
W śmierci – poświęcenie
Szarzy Strażnicy – działający w całym Thedas zakon wojowników o niezwykłych umiejętnościach, którzy poświęcili swoje życie walce z mrocznymi pomiotami. Ich główna siedziba mieści się w fortecy Weisshaupt, w którym zakon został powołany do życia.
Szarzy Strażnicy znani są z tego, że nie zważają na rasę, pochodzenie, narodowość czy nawet kryminalną przeszłość swoich rekrutów, jeżeli okażą się oni dla nich obiecujący lub użyteczni. Mimo niewielkiej liczebności, odgrywali kluczową rolę w powstrzymaniu każdej z dotychczasowych Plag, przez co są niezwykle ważni dla przetrwania całego świata.
Historia
Pierwsza Plaga
W roku -395 Starożytności (800 IT) na Głębokich Ścieżkach rozpoczęła się Pierwsza Plaga. Hordy krwiożerczych stworzeń, które nazwano „mrocznymi pomiotami”, zalały krasnoludzkie tunele i królestwa, w ciągu kilkudziesięciu lat doprowadzając do niemalże całkowitego upadku ich imperium, a następnie wyszły na powierzchnię. Zatruwały i niszczyły wszystko, co znalazły na swojej drodze, rozsiewając skażenie infekujące inne żywe istoty.
Po blisko stu latach bezowocnej walki z pomiotami, w roku -305 Starożytności grupa weteranów wojennych zebrała się w fortecy Weisshaupt w Anderfels, na zachodnich rubieżach Imperium Tevinter. Legendy Strażników opiewają ich lidera Carinusa oraz poświęcenie, jakiego dokonali założyciele zakonu próbując uratować świat. Zakłada się, że pierwszą osobą, która wpadła na pomysł wykorzystania krwi pomiotów przeciwko nim, był Nakiri z Donark, gdzie spożywano krew przeciwników, uważając, że dzięki temu zyskuje się ich moce. Według tradycji dzięki połączonym siłom tevinterskich magów i elfickiej wiedzy sięgającej czasów Arlathanu udało opracować się rytuał Dołączenia, w wyniku którego przechodząca go osoba symbolicznie zrywa wszelkie więzy wiążące go z codziennymi zmartwieniami, a zamiast tego całkowicie oddaje się walce z pomiotami. Grupa wojowników ochrzciła samych siebie mianem Szarych Strażników i rozpoczęła przyjmowanie w swoje szeregi wszystkich chętnych, nie zważając na ich rasę czy przeszłość.
Nowo powstały zakon swoją pierwszą bitwę stoczył podczas oblężenia Nordbotten. Dosiadając gryfów, zaatakowali i zaskoczyli mroczne pomioty, które nie spodziewały się ataku z powietrza. Dzięki elementowi zaskoczenia Strażnicy wraz z gryfami potrafili pozbyć się naraz nawet ponad dziesięć pomiotów, dzięki czemu wygrali bitwę. Po blisko stu latach beznadziejnej walki, pojawienie się Strażników i ich pierwsze zwycięstwo rozbudziło nadzieję na zakończenie Plagi. Zakon zaczął otrzymywać dziesięciny, zapasy i rekrutów ze wszystkich ziem, rosnąc w siłę i budując fortece. Stanowili elitarne oddziały szybko i bezlitośnie uderzające tam, gdzie pojawiły się pomioty.
W ciągu następnych stu lat ludzie stopniowo zaczęli przeciwstawiać się pomiotom, a następnie odpierać je. Ostatecznie w roku -203 Starożytności (992 IT) Szarzy Strażnicy wraz ze sprzymierzonymi armiami Imperium Tevinter, Cyreańczyków (protoplastów Orlezjan) i Rivanu stoczyli bitwę z głównym trzonem hordy pomiotów dowodzonym przez arcydemona Dumata. Decydująca bitwa rozegrała się na Milczących Równinach – w jej trakcie zgładzony został arydemon, a pozbawione przywództwa mroczne pomioty rozpierzchły się. Przez kilka kolejnych lat z powierzchni wypierano niezorganizowane niedobitki armii pomiotów. Po bitwie na Milczących Równinach Szarzy Strażnicy stali się bohaterami, a większość narodów oficjalnie wyraziła swoje poparcie dla nich w razie kolejnych Plag. Wśród wielu przywilejów, jakie otrzymali Strażnicy, znalazło się m.in. Prawo Werbunku, pozwalające im zwerbować w swoje szeregi każdego – od żebraka po króla.
Druga Plaga
W roku 1:5 Boskiej, około dwustu lat po zgładzeniu Dumata, przebudził się arcydemon Zazikel, który poprowadził hordę Drugiej Plagi. Przed przybyciem na miejsce Strażników zniszczone zostało całe miasto Nordbotten, miejsce ich pierwszego zwycięstwa. Tevinterczycy porzucili Anderfels, chcąc skoncentrować się na obronie ziem Imperium leżących bardziej w głębi kontynentu. Anderfels zostało zalane przez tak wielką falę pomiotów, że oblężona została nawet główna siedziba Strażników w Weisshaupt.
Szczęśliwie dla mieszkańców kontynentu, armie utworzonego niedawno Cesarstwa Orlais pod wodzą cesarza Kordillus Drakon I zdolne były stawić opór Pladze. Po serii znaczących zwycięstw nad pomiotami, w roku 1:33 Boskiej cesarskie armie zdołały oswobodzić oblegane Weisshaupt i wraz ze Strażnikami ocalić resztę Anderfels. W podzięce za zasługi cesarza Anderfelczycy połączyli siły z Orlais, a Szarzy Strażnicy przyjęli andrastanism.
W następnych dziesięcioleciach Plaga była stopniowo odpierana i wypierana, a Szarzy Strażnicy ponownie stanęli na czele armii. Zazikiel został pokonany przez Strażnika Corina w roku 1:95 Boskiej w bitwie pod Starkhaven w Wolnych Marchiach.
Trzecia Plaga
Trzecia Plaga rozpoczęła się w roku 3:10 Wież wraz z przebudzeniem Totha. Pierwotnie mroczne pomioty wyszły na powierzchnię w centralnym Thedas, w Tevinterze i Orlais, a chociaż horda była znacznie liczniejsza niż wcześniejsze, szybko i sprawnie zorganizowana obrona pozwoliła Strażnikom na odparcie ich. Pomioty rozpoczęły atakowanie słabiej bronionych Wolnych Marchii. Orlais i Tevinter próbowały zachować neutralność, jednak pod naciskiem Strażników zaangażowały się w obronę Marchii. Horda została rozbita w roku 3:25, kiedy w bitwie pod Upadkiem Łowcy zgładzony został Toth.
Czwarta Plaga
Czwarta Plaga rozpoczęła się przebudzeniem Andorala w roku 5:12 Świętych. Największe szkody wyrządzone zostały na wschodnich ziemiach – w Wolnych Marchiach, Antivie i Rivanie – ucierpiało jednak również Anderfels, gdzie oblężone zostało miasto stołeczne Hossberg. W związku z tym, że zarówno Imperium Tevinter, jak i Orlais nie znalazły się pod silnym atakiem, odmówiły pomocy. Bohaterem Czwartej Plagi został elficki Strażnik Garahel, który po wyzwoleniu Hossbergu w roku 5:20 zebrał pod swoim przywództwem armię Marchijczyków wspierającą Strażników. Wraz ze swoimi wojskami pomaszerował na północ i w roku 5:24 w bitwie pod Ayesleigh osobiście zabił Andorala. W czasie Czwartej Plagi wyginęły ostatnie z legendarnych gryfów, których dosiadali Strażnicy.
Od Wieku Świętych do Wieku Smoka
W trakcie Czwartej Plagi wybito tak wiele pomiotów, że wielu Thedasian uznało, iż była to ostatnia z Plag. Chociaż pomioty w dalszym ciągu pozostawały śmiertelnym zagrożeniem dla krasnoludów, rzadko zapuszczały się na powierzchnię. Mieszkańcy kontynentu powoli zaczęli uznawać je za relikt dawno minionych mrocznych czasów, o których należy zapomnieć, co przyczyniło się do znaczącego osłabienia pozycji Strażników.
W roku 7:5 Burzy w Fereldenie doszło do incydentu, w który zaangażowana była lokalna komendantka Sophia Dryden. Wcześniej pretendująca do korony, ostatecznie zaangażowała się w zamach stanu mający na celu zabicie króla. Wynikiem knowań była walka Szarych Strażników ze Szczytu Wojownika z królewską armią, w której śmierć ponieśli Sophia i jej pobratymcy. W następstwie spisku król Arland Theirin wygnał Strażników z Fereldenu. Banicję zdjął dopiero król Maric Theirin w roku 9:10 Smoka, a zakon powoli zaczął odbudowywać swoją pozycję w Fereldenie. Przez następnych dwadzieścia lat obecność Strażników w kraju była niemalże niezauważalna, a ilość rekrutów tak niska, że większość Szarych w Fereldenie stanowili obcokrajowcy przeniesieni z innych terenów.
Głównodowodzącym Szarych Strażników jest Pierwszy Strażnik rezydujący w Weisshaupt, a podlegają mu komendanci odpowiadający za działania zakonu w poszczególnych państwach. Chociaż zakon posiada oficjalną hierarchię, w teorii najczęściej władzę sprawują Strażnicy najstarsi stażem.
W roku 9:30 Smoka liczba Strażników wynosiła ponad tysiąc w Anderfels, kilkaset w Orlais i około dwunastu w Fereldenie. Nie wiadomo, ilu Strażników działało na terenie Wolnych Marchii i innych państw.
Oficjalna hierarchia zakonu wygląda następująco:
- Pierwszy Strażnik: na stałe rezyduje w fortecy Weisshaupt. Pełni funkcję przede wszystkim polityczną, jako że od czasu wyginięcia gryfów sprawami wojskowymi zajmują się komendanci.
- Pierwszy konstabl: zastępca Pierwszego Strażnika. Dawniej dowodził walkami powietrznymi, obecnie, podobnie jak zwierzchnik, pełni funkcję polityczną, działając jako jego ambasador.
- Szambelan: starszy archiwista w Weisshaupt, odbierający raporty od komendantów.
- Komendant: dowódca Strażników w przydzielonym mu rejonie. Odpowiada przez Pierwszym Strażnikiem, który w każdej chwili może wezwać go do Weisshaupt, jednak ze względu na dużą odległość pomiędzy fortecą a przydzieloną mu placówkę de facto działa wedle własnego uznania, w razie potrzeby podejmując konieczne działania na własną rękę.
- Konstabl: zastępca komendanta, przejmujący jego obowiązki pod jego nieobecność.
- Starszy Strażnik (w Orlais znany jako porucznik): dowódca niewielkich grup Strażników, w tym m.in. wykonujących tajne misje.
- Strażnik: członkowie zakonu, którzy przeżyli rytuał Dołączenia, ale nie awansowali na wyższe stanowiska.
- Rekrut: osoba wybrana przez Strażników jako do zakonu, która nie przeszła jeszcze rytuału Dołączenia. Imiona osób, które poddały się rytuałowi, ale nie przeżyły go, zapisywane są w archiwach Weisshaupt, aby uhonorować ich poświęcenie.
Znani Szarzy Strażnicy
- Strażnik
- Alistair Theirin
- Loghain Mac Tir (potencjalnie)
- Riordan
- Utha
- Duncan
- Mhairi (nie przeżyła dołączenia)
- Kristoff
- Anders
- Justynian (po przejęciu ciała Kristoffa)
- Bethany Hawke / Carver Hawke (potencjalnie)
- Oghren (potencjalnie)
- Stroud
- Fiona (dawniej)
- Blackwall (potencjalnie)
- Clarel
- Sigrun (potencjalnie)
- Velanna (potencjalnie)
- Nathaniel Howe (potencjalnie)