Qunlat – szorstki język qunari. Ponieważ rzadko komunikują i tylko w razie konieczności komunikują się z osobami spoza swojej społeczności, w rozmowach tymi, którzy nie wyznają qun, ich wypowiedzi często są lakoniczne i nierzadko ograniczają się do podstawowych uprzejmości. Integralną częścią języka są metafory, a poszczególne słowa zazwyczaj mają wiele znaczeń zależnych od kontekstu.
Niewielu qunari posługuje się wspólnym językiem, a jeszcze mnie posługuje się nim wprawnie. W kulturze nastawionej na mistrzowskie opanowanie umiejętności niewielkie zrozumienie innego języka może uchodzić za zawstydzające, co może być przyczyną, dla której qunari poza swoimi granicami często milczą wśród cudzoziemców. Poza swoimi granicami mają reputację osób, które dobrowolnie nie zagajają konwersacji, a niewielu poza ich granicami słyszało rozmawiających ze sobą qunari.
Qunlat nie ma dużego wpływu na inne języki Thedas, nie licząc słów o znaczeniu technicznym, jak „gaatlok”, czy religijnym bądź politycznym, jak „Ben-Hassrath”. Najpopularniejszym słowem z qunlat, obecnym we wszystkich thedasiańskich językach, jest „qunari”, jednak poza qunlatem wypaczono jego oryginalne znaczenie i używa się go jako słowa określającego kossithów, czyli rasy, do której należą rogate olbrzymy.
Słownik[]
A[]
- Aad: prawdopodobnie „jednostka”; słowo stosowane jako sufiks w wielu rangach wojskowych qunari
- Aban: morze
- Aban-ataashi: wieloryb; dosłownie „smok morski”
- Adaar: działo okrętowe; dosłownie „miotacz ognia”
- Anaan: zwycięstwo
- Antaam: nazwa armii qunari; dosłownie „ciało”, może oznaczać również „kirys”
- Aqun: równowaga, balans
- Aquaam: rękawica lub lekkie zarękawie
- Aqun-athlok: osoba transpłciowa; dosłownie „ten, który urodził się jednej płci, ale żyje inną”
- Ari: prawdopodobnie „osoba”; słowo używane jako prefiks oznaczające jednostkę lub przywódcę, jak również sufiks oznaczający grupę
- Arigena: członkini Triumwiratu, odpowiedzialna za rzemieślników
- Arishok: członek Triumwiratu, odpowiedzialny za wojsko
- Ariqun: członek Triumwiratu, odpowiedzialny za kapłaństwo
- Arvaarad: „ten, który powstrzymuje zło”; osoba sprawująca nadzór nad saarebas (magami) i polująca na tal-vashoth
- Asaara: wiatr, oddech
- Asaaranda: grzmot
- Asaarash: specjalna rivańska odmiana koni używana przez Antaam
- Asabas: lekki hełm lub wzmocnione nakrycie głowy
- Asala: dusza
- Asala-taar: „choroba duszy”; przypadłość, na którą cierpią wojownicy wystawieni na długotrwałe przebywanie w stresogennych warunkach, takich jak np. Seheron
- Asalaa: hełm
- Ash: „poszukiwać”
- Ashaad: zwiadowca qunari
- Ashkaari: „ten, który poszukuje” lub „ten, który myśli”: naukowcy, filozofowie lub ci, którzy doznali oświecenia
- Astaarit: dosłownie: „powstawać”, „wznosić się”
- Ataas
- Ataash: chwała
- Ataash: smok; dosłownie „wspaniały, wspaniali”
- Athlok: pracownik fizyczny, umysł, ziemia
B[]
- Bas: dosłownie „coś, rzecz”; osoby pozbawione celu. Często używany jako neutralny termin określający osób niewyznających qun. Stosowany również jako sufiks po nazwie broni maga
- Basara: niegrzeczne określenie osób niewyznających qun
- Basalit-an: osoba niebędąca qunari, która okazała się godna ich szacunku
- Basvaarad: osoba pilnująca magów, „bas”. Słowo często używane w odniesieniu do templariuszy, ale nie tylko. W najogólniejszym znaczeniu: niequnari pełniący rolę „arvaarad”
- Ben-Hassrath: dosłownie „serce wielu”; organizacja służąca obronie wiary i jedności qunari
- Beresaad: jednostka wojskowa, kompania zwiadowcza, stanowiąca awangardę antaamu, wysyłana w celu „odpowiedzenia na pytania” arishoka. Dosłownie „ci, którzy idą przodem”
- Beres-taar: tarcza
- Besrathari: werbownik lub trener ben-hassrath
D[]
- Darvaarad: miejsce nadzorowane przez ben-hassrath, w którym przetrzymuje się magiczne przedmioty
- Dathrasi: rodzaj zwierzęcia. Słowo używane jako obraźliwe w odniesieniu do pobłażliwych osób, porównywalne do „świni”. Arishook określa nim szlachciców w sali tronowej przed wejściem Hawke’a
- Defransdim: męskie genitalia
E[]
- Ebadim: „[oni] wszyscy są”
- Ebasaam: „[my] wszyscy jesteśmy”
- Ebasit: „[to] jest”
- Ebost: „obrócić” lub „obrócić w proch”. Można przetłumaczyć również jako „[Wy] wszyscy jesteście”
- Esaam: „może zostać znalezione w...” lub „istnieje w miejscu...”
- Eva: „podstawa” lub „początkujący”. Sufiks stosowany po nazwie przedmiotu indykujący, że jest on przeznaczony dla neofitów lub marnej jakości, np. Valo-Kas Eva
G[]
- Gatt: znaczenie nieznane. Pseudonim nadany przez Żelanego Byka jednego z agentów Ben-Hassrath. Słowo wywodzi się od „gaatloku”, co miało podkreślić temperament Gatta
- Gaatlok: czarny wybuchowy proch opracowany przez qunari. Nie istnieje dosłowne tłumaczenie, nazwa pochodzi jednak od słów „śmierć”, „ziemia” i „chwała”
H[]
- Herah: czas
- Hissera: nadzieja
- Hissra: „złudzenie, iluzja”; słowo często stosowane w odniesieniu do bóstw
- Hissrad: kłamca, dosłownie „opiekun iluzji”, „ten, który tworzy iluzje”
I[]
- Imekari: dziecko
- Iss: „doświadczony”. Używany jako sufiks po nazwie przedmiotów przeznaczonych dla doświadczonych wojowników lub porządnej jakości, np. Valo-Kas Iss
- Issala: pył, kurz
- Isskari: ranga agentów Ben-Hassrath, do których obowiązków należy m.in. odzyskiwanie magicznych przedmiotów
- Issqun: tajemnica, zagadka
- Itwa-ost: „[wy] wszyscy upadacie”
- Itwa-adim : „[oni] wszyscy upadają”
- Itwasaam: „[my] wszyscy upadamy”
- Itwasit: dosłownie „upadać”
K[]
- Kaaras: nawigator
- Kabethari: „prosty człowiek”. Słowo z reguły określające ludzi z niedawno podbitych terenów, którzy nie przeszli jeszcze na qun. Okazjonalnie w odniesieniu do cudzoziemców; mniej niegrzeczne niż „bas”, jednak nie indykujące szacunku jak „basalit-an”
- Kadan: dosłownie „tam, gdzie serce”. Słowo, którym określa się osoby, o które się dba, w tym kolegów, przyjaciół i ukochanych. Czasami oznaczające również „środek klatki piersiowej”
- Karasaad: ranga wojskowa
- Karashok: szeregowy piechoty
- Karasten: dowódca piechoty
- Karataam: pluton piechoty
- Kas: jeden z sufiksów stosowany w nazwach broni przeznaczonych do walki wręcz
- Kasaanda: „rosiczka”; krwiożercza roślina
- Kata: koniec, śmierć
- Katara: umierasz, umrzyj
- Katari: „ten, który sprowadza, przynosi śmierć”
- Kathaban: przywódca marynarki qunari; admirał
- Katoh: „zakończenie” lub „osiągnięcie”. Używane w nazwach przedmiotów przeznaczonych dla mistrzów lub o najwyższej jakości
- Kith: mała jednostka wojskowa, porównywalna do oddziału
- Kithshok: przywódca wojsk qunari na Seheronie; generał.
- Kos: „rodzaj energii powiązany z siłami natury”; odnosi się do obrażeń naturalnych zadawanych przez magów
- Kost: pokój (w rozumieniu: nieprowadzenie wojny, życie w zgodzie)
M[]
- Maraas: „nic” lub „samotny”
- Maraas-lok: rodzaj mocnego alkoholu qunari; przypuszczalnie również czasownik oznaczający „pić”
- Mashev: nazwa rodzaju kuszy, jak również rozkaz jedzenia
- Meraad: przypływ
- Meravas: „niech tak się stanie”
- Mertam: lekkie buty
N[]
- Na’thek: znaczenie nieznane, jednak wnioskując po kontekście prawdopodobnie oznacza „jak sobie życzysz”
- Nehraa: „za”, jak w „Za qunari!”
- Nehrappan: pas
- Notas: rękawica (jako część zbroi) lub karwasz
P[]
- Panahedan: „do widzenia”, „żegnaj”; dosłownie „schroń się bezpiecznie”
- Parshaara: „dosyć!”, „wystarczy!”
Q[]
- Qamek: substancja używana przez tamassran do zamienienia w bezmyślnych niewolników osób, które nie chcą nawrócić się na qun. Z wyglądu przypomina lyrium
- Qalaba: gatunek znanych ze swojej głupoty krów hodowanych przez qunari
- Qun: filozofia wyznawana przez qunari
- Qunari: wyznawcy qun. Słowo ma znaczenie religijne, a nie rasowe, tak jak np. „katolik”
- Qunoran vehl: mentor, osoba stanowiąca dla innych wzór do naśladowania. Tytuł pośmiertny nadawany przez arishoka
R[]
- Ralshokra: rzekome słowo oznaczające walkę, w której wyżej postawieni oficerowie walczą i bronią się do śmierci. Termin ten powstał w Orlais w Wieku Burzy, a pierwotnie użyty został w popularnej bajce dla dzieci mającej na celu demonizowanie qunari. W rzeczywistości qunari nigdy nie stosowali takich praktyk
- Raas: „coś”, słowo używane jako łącznik w przymiotnikach
- Rasaan: „emisariusz” lub „wybrany dziedzic”, następca ariqun, służący jako jej reprezentant. Również duchowy doradca arishoka, towarzyszący mu podczas wypraw
- Rethadim: „[oni] wszyscy są chronieni”
- Rethost : „[wy] wszyscy jesteście chronieni”
- Rethsaam: „[my] wszyscy jesteśmy chronieni”
S[]
- Saam: „nic”, używane jako przymiotnik łączący
- Saar: „niebezpieczny”. Używane głównie w odniesieniu do saarebasów, ale także jako prefiks lekką zbroję
- Saar-qamek: trucizna powodująca szaleństwo
- Saarebas: „niebezpieczna rzecz” – słowo, którym qunari opisują magów. Magowie niequnari określani są słowami „bas saarebas”
- Saartoh-bas: kostur maga. Dodatkowe przymiotniki określają rodzaj obrażeń, jakie zadaje, np. Saartoh-Bas Tic Eva zadaje obrażenia od zimna
- Saartoh nehrappan: owinięty w skórę pręt mocowany do uprzęży. Współcześnie: strap-on dildo (sztuczny członek mocowany na pasie)
- Saarath: ranga saarebasów
- Sataam: ciężkie buty lub nagolenniki
- Salasari: Triumwirat
- Sataareth: dosłownie „ten, który podtrzymuje”; egzekutor, obrońca
- Salit: znaczenie nieznane; słowo używane jako ranga ben-hassrath
- Sata-kas: młot
- Say: z
- Shanedan: dosłownie „Słyszę cię”; uprzejme powitanie
- Shok: „wojna” lub „zmaganie”
- Shokrakar: buntownik
- Sten: dowódca plutonu piechoty
T[]
- Taam-kas: wielki topór
- Taamsala: amulet
- Taashath: spokój, opanowanie
- Taar: prefiks używany przy pancerzach do walki wręcz. Pochodzi od słowa oznaczającego „śmierć”
- Taaras: lekka kolczuga lub kubrak
- Taarbas: jedna z rang w społeczeństwie qunari, najprawdopodobniej kapłańska. Do obowiązków taarbasów należy m.in. katalogowanie przedmiotów i odnajdywanie broni poległych qunari
- Taardathras: ranga qunari. Do obowiązków należy m.in. hodowanie zwierząt
- Taarlok: ranga qunari
- Tal: „prawdziwy”; por. tal-vashoth
- Tallis: „rozwiązywać” (np. problemy)
- Tal-vashoth: „prawdziwie szarzy”. Byli qunari, którzy zwrócili się przeciwko swoim pobratymcom lub porzucili qun
- Talan: prawdopodobnie „prawda”
- Tamassran: „te, które mówią”. Kapłanki odpowiedzialne za edukację młodych, przesłuchiwanie więźniów i wyznaczenie qunari ról w społeczeństwie
- Tic: „mróz”; odnosi się do obrażeń od mrozu zadawanych przez magiczny kostur
V[]
- Valo-kas: wielki miecz, mieć dwuręczny
- Vasaad: ranga/tytuł
- Vashedan: gówno (w sensie „szmelc”; dosłownie „odrzucenie” lub „śmieć”); również popularne przekleństwo
- Vashoth: „szarzy”; kossithowie urodzeni poza społecznością qunari
- Vat: „ogień”; odnosi się do obrażeń od ognia z magicznego kostura
- Venak hol: „nużący”, „męczący”; łagodna obelga
- Viddasala: „ten, który zmienia cele”; nazwa wysokiej rangi ben-hassrath
- Viddathari: osoby nawrócone na qun
- Viddathlok: świątynia uzdrowienia; miejsce, w którym qunari poddawani są reedukacji
- Vidathiss: stopień kapłański; reedukator osób z podbitych terenów
- Viddath-bas: osoba, która po zaaplikowaniu jej qameku stała się bezmyślnym robotnikiem
- Vitaar: „trujący pancerz”. Barwy wojenne stosowane przez qunari, toksyczne dla innych ras, po nałożeniu na skórę będące twarde jak metal
Ciekawostki[]
- Tak jak qun może przywodzić na myśl bushidō, tak qunlat przypomina język japoński. Oba są językami kontekstowymi, w którym jedno słowo może mieć wiele znaczeń, zależnych od kontekstu, w jakim zostaje użyte.