Pieśń Światła

Okładka książkowego wydania Pieśni Światła opracowanego przez Justynię V

Pieśń Światła – zbiór kantyków (Pieśni), które wspólnie tworzą najświętsze teksty Zakonu andrastańskiego.

Geneza

Pieśń Światła bazuje na opowieściach i nauczaniach Andrasty, skompilowanych prawdopodobnie około roku -130 Starożytności przez jej uczniów, którzy po śmierci prorokini zebrali je w formie hymnów. Oryginalna Pieśń Światła składała się z czterech kantyków – Smutku, Andrasty, Przemian i Prób – razem znanych jako „Zwiastowania”. Na przestrzeni wieków w różnych regionach pojawiły się miejscowe wersje, inaczej interpretujące nauczania Andrasty. Wyznania, które uznają inną wersję Pieśni Światła niż ta oficjalnie promowana przez Zakon, nazywane są „kultami Stwórcy”.

Według powszechnej opinii, Pieśń Światła w obecnej formie to kompilacja orlezjańskich interpretacji, spisana przez pierwszą Boską, Justynię I. Tym niemniej nawet ta najbardziej kanoniczna wersja Pieśni była zmieniana na przestrzeni wieków, czego najbardziej jaskrawym przykładem jest usunięcie Pieśni Shartana po Świętych Marszach na Dalię w Wieku Chwały. Kantyki, które zostały usunięte z kanonu, nazywa się „fałszywymi wersetami”.

Pieśń podzielona jest na kantyki, te z kolei na strofy, a te na wersy. Wyrecytowanie pełnej treść utworu zajmuje około dwóch tygodni, a zwyczaj ten praktykuje się wyłącznie w Wielkiej Katedrze w Val Royeaux. Utwór porusza różne zagadnienia, takie jak kosmogonia, historia ludzi, Andrasty i założenie Zakonu. Niektóre kantyki to zbiory hymnów pochwalnych, inne to konkretne nauczania Zakonu, a jeszcze inne stanowią rozmyślania na temat Stwórcy albo stanowią zachętę do życia w wierze. Nawet w obrębie jednego kantyku ta sama historia może zostać przedstawiona inaczej – może sobie przeczyć albo prezentować inny styl – ponieważ pisana była przez różnych uczniów w różnych czasach.

Wyznawcy andrastanizmu wierzą, że gdy Andrasta została spalona na stosie przez magistrów z Imperium Tevinter, Stwórca odwrócił się od swoich dzieci. Ludzie poprzez głoszenie nauk prorokini pracują na swoje odkupienie, a kiedy Pieśń śpiewana będzie we wszystkich zakątkach świata, Stwórca powróci. Kantorzy i kantorki Zakonu, chcąc głosić Pieśń, przez całe życie posługują się wyłącznie fragmentami z niej, bazując na ustępie mówiącym: „Głoś tylko Słowo, śpiewaj tylko Pieśń. Wtedy Złote Miasto będzie twe”.

Najczęściej śpiewaną w Thedas wersją Pieśni Światła jest ta skompilowana przez Zakon andrastański, jednak Zakon Imperialny posiada swoją własną wersję, dopasowaną do swoich wierzeń.

Egzemplarz okazowy Pieśni został wydrukowany w roku 7:45 Burzy, co było wynikiem dekad pracy sióstr i braci zakonnych, prowadzących badania historyczne i tłumaczących teksty przechowywane w archiwach Zakonu. W roku 9:38 Smoka Boska Justynia V wydała Nową cumberladzką Pieśń Światła, w skład której weszły również fałszywe wersety.

Pieśni

Pieśń Andrasty

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Andrasty

Inspiracją do jej stworzenia była piosenka śpiewana przez Andrastę, która tak oczarowała Stwórcę, że zaoferował jej miejsce przy swoim tronie, dzięki czemu miała ona rządzić wszelkim stworzeniem. Stanowi najbardziej dyskusyjny kantyk w całej Pieśni Światła. Zanim Boska Amaltea zwołała konklawe w Cumberlandzie, mające na celu ustalenie kanoniczne brzmienie Pieśni Andrasty, istniało około pięciuset jej wersji. Ostatecznie jako kanoniczną przyjęto najstarszą znaną wersję, spisaną około roku -165 Starożytności przez północnoorlezjański kult andrastański. Wersja ta pod względem stylistyki przypomina inne sagi Alamarri, takie jak chociażby Dein i wilkołak, bliższe bardziej opowieściom o wojnach i bohaterach, aniżeli tekst religijny.

Pieśń Apoteozy

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Apoteozy

Przedstawia zdradzenie Andrasty przez jej męża, Maferata, oraz jej męczeńską śmierć. Jej autorstwo przypisuje się Justynii, przyjaciółce i uczennicy prorokini, chociaż kwestia ta budzi wiele wątpliwości. Niektórzy uczeni łączą Apoteozę z „Pieśnią o zdradzie”, starszym utworem, o którym pierwsze wzmianki pochodzą z roku -165 Starożytności, na pięć lat przed tym, zanim zdrada Maferata została ujawniona publicznie. Ponieważ jednak nie znaleziono żadnej wiarygodnej kopii „Pieśni o zdradzie”, nie wiadomo, jak duże – o ile w ogóle – były jej podobieństwa do Apoteozy. Uważa się, że wersja przyjęta przez Zakon powstała około roku -100 Starożytności i pojawiła się w czasach Inkwizycji.

Ponieważ jedynym znanym świadkiem zdrady Andrasty, który przeżył, był Havard, Apoteoza przyczyniła się do powstania legendy, jakoby Havard i Justynia uciekli razem i ukryli prochy prorokini, zakładając w tajemnicy kult, który ostatecznie stał się Zakonem.

Pieśń Błogosławieństw

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Błogosławieństw

Z tej Pieśni pochodzą słowa „Błogosławieni pokój czyniący, bohaterowie słusznej sprawy”, często używane przez kantorów w ramach podziękowania za wykonanie zadań zamieszczonych na ich tablicach.

Pieśń Mądrości

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Mądrości

Napisana przez archonta Hessariana, śpiewana przez Zakon andrastański do dziś dzień.

Pieśń Prób

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Prób

Pieśń Prób jest rzekomo zbiorem skomponowanych przez Andrastę hymnów chwalących Stwórcę. Uczeni Zakonu uważają, że niektóre wersy śpiewane były już co najmniej sto przed narodzinami prorokini, będąc prawdopodobnie modlitwami lub hymnami pochwalnymi dla bogów miejscowej ludności, zmienionymi po tym, jak ludzie zaczęli dołączać do powstania Andrasty. Próby są jednym z najbardziej uwielbianych i najczęściej cytowanych kantyków Pieśni Światła.

Pieśń Przemian

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Przemian

Na treść Pieśni Przemian składają się nauczania i kazania Andrasty. Wśród znanych strof znajdują się między innymi te, które określają podejście zakonu do magii i maleficarum. Uważa się, że Pieśń ta napisana została przez uczennicę Andrasty Justynię, która spisała słowo w słowo nauczania prorokini. Wersja kanoniczna dla Zakonu datowana jest na rok -130 Starożytności i używana była przez grupę fereldeńskich andrastan, być może stanowiąc najwierniejszą wersję tej, którą głosili Alamarri podążający za Andrastą i Maferatem. Ponieważ Alamarri nie posiadali wtedy pisma, nauczania prorokini niemalże na pewno przekazywane były ustnie.

Inną wersję Pieśni Przemian napisał archont Hessarian. Usunięto z niej fragmenty mówiące o zakazie korzystania z magii i nauczana jest wyłącznie w Zakonie Imperialnym.

Pieśń Smutku

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Smutku

Najwcześniejsza zachowana wersja Pieśni Smutku powstała pomiędzy rokiem -31 a -11 Starożytności, a spisana została przez Boską Justynię I. Współcześni uczeni uważają, że jest ona tłumaczeniem znacznie starszego przekazu ustnego, Lament niewolnika, który Tevinterczycy datują na rok -182 Starożytności, a który śpiewany był podczas powstań niewolniczych. Oryginalny tekst Justynii spisany został w języku cyreańskim i prawdopodobnie stanowił tłumaczenie z teveńskiego, którym mogli posługiwać się niewolnicy Imperium.

Uczeni Zakonu uważają, że w różnych kulturach powstało wiele lokalnych interpretacji wizji Andrasy. Znane strefy z Pieśni Smutku poruszają takie zagadnienia jak stworzenie przez Stwórcę Pustki i Złotego Miasta i późniejsze zbezczeszczenie go przez tevinterskich magistrów, co według Zakonu doprowadziło do stworzenia mrocznych pomiotów i Pierwszej Plagi.

Pieśń Smutku jest najczęściej śpiewaną częścią Pieśni Światła, uznawaną w wielu regionach i kulturach Thedas, z tego też względu w kanonie Zakonu przetrwały lokalne jej odpowiedniki.

Pieśń Wiktorii

Teraz jej ręka wzniesiona,
Miecz przeszywa słońce.
Z żelazną tarczą broni wiernych,
Niech chaos się cofnie.

Nazwa Pieśni odnosi się do Boskiej Wiktorii, następczyni Justynii V. Nie wiadomo, kto jest jej autorem ani o kim dokładnie opowiada, jej bohaterką najprawdopodobniej jest jednak sama Boska albo Andrasta. Pieśń ta wspominana jest wyłącznie wtedy, kiedy Boską została Kasandra Pentaghast.

Pieśń Wyniesienia

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Wyniesienia

Pieśń Wyniesienia przedstawia szczegółową wizję Kordillusa Drakona I dotyczącą powrotu Stwórcy. Napisana została w roku -12 Starożytności w języku cyreańskim przez ówczesnego księcia Kordillusa Drakona, chociaż uważa się, że jako cesarz kilkakrotnie ją przepisywał, zanim pozwolił Boskiej Justynii I zawrzeć ją w Pieśni Światła. Jest jedynym kantykiem, którego tożsamość autora nie budzi żadnych wątpliwości. Kolekcjonerzy płacą niewyobrażalne kwoty za wczesne szkice. Przedostatnia wersja trzymana jest wraz z orlezjańskimi klejnotami koronnymi w Val Royeaux, a ostateczna w skarbcu w archiwach Wielkiej Katedry.

Fałszywe wersety

Fałszywe wersety to kantyki nieuznawane przez Zakon i oficjalnie nienależące do Pieśni Światła, przez co z reguły są nieznane większości wiernym. W roku 9:38 Boska Justynia V wydała Nową cumberlandzką Pieśń Światła, która zawierała również fałszywe wersety. Znane kantyki nieuznawane przez Zakon to Pieśń Ciszy, Pieśń Shartana i Pieśń Maferata.

Pieśń Ciszy

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Ciszy

Przedstawia historię siedmiu magistrów, którzy weszli do Złotego Miasta, spaczyli je i – jak uważa Zakon – sprowadzili na świat Plagę. Oryginalny tekst napisał, najprawdopodobniej w języku teveńskim, archont Hessarian, chociaż wcześniejsze wersje utworu datowane są nawet na rok -160 Starożytności. Ponieważ Pieśń Ciszy została napisana prawie dwieście lat po wydarzeniach, które przedstawia, nie może być uznana za rzetelne źródło, chociaż jako archont, Hessarian mógł mieć dostęp do archiwów Magisterium i materiałów zebranych przez swoich poprzedników. W związku z powyższym, nie wiadomo, jak wiele z tego, co opisano w Pieśni Ciszy, bazuje na wiarygodnych przekazach historycznych.

Pieśń podzielona jest na trzy strofy: pierwsza opisuje spaczenie magistrów, druga ich wkroczenie do Złotego Miasta, a trzecia ich upadek. Zakon andrastański uważa, że strofy te napisane zostały w celu zrzucenia odpowiedzialności za Plagi na kapłanów Dawnych Bogów i podburzenia Imperium przeciwko altusom, stanowiąc alternatywę Hessariana dla Pieśni Przemian. Podczas konklawe zwołanego przez Boską Amarę I w roku 3:41 Wież uznano, że Pieśń Ciszy jest zbyt zbliżona do propagandy popierającej działania Hessariana, a co za tym idzie – nie jest wystarczająco święta, żeby stanowić część kanonu. Chociaż została usunięta, wielu uczonych Zakonu andrastańskiego wciąż studiuje tevinterskie spojrzenie na drugi grzech.

Pieśń Shartana

Główny artykuł: Wersety Pieśni Światła#Pieśń Shartana

Przedstawia historię Shartana, elfiego niewolnika z Tevinteru, który stanął na czele powstania niewolniczego, a następnie przyłączył się do Andrasty i został jednym z jej najbliższych uczniów. Autorstwo tego kantyku nigdy nie zostało ustalone, a najwcześniejsza znana wersja pojawiła się w Dalii około roku -140 Starożytności, nosząc spore podobieństwa do starożytnych elfich opowieści ludowych o powstaniu przeciwko tyranii dowodzonym przez wojownika-machera. Chociaż rebelie niewolników w centralnej części Imperium są dobrze udokumentowane, nie udało się ustalić tego, jaką rolę odgrywał w nich Shartan. Niektórzy uczeni sugerują, że mogło to nie być imię, a tytuł, albo ucieleśnienie jakiejś idei, a nie konkretna osoba. Niewielu elfów potrafiło pisać w teveńskim, a ich własny język został utracony, toteż kantyk przekazywany był ustnie do czasu, kiedy klerycy Zakonu spisali go w roku 1:8 Boskiej na polecenie Justynii I.

Pieśń Shartana została usunięta z Pieśni Światła przez Renatę I podczas Świętych Marszów na Dalię w Wieku Chały. Z jej polecenia zniszczono również wszelką sztukę zakonną przedstawiającą elfy. Pieśń Shartana pozostaje jednak najdokładniej studiowanym fałszywym wersetem przez uczonych i historyków Zakonu.

Jeżeli Leliana została Boską, przywraca Pieśń Shartana do kanonu, co dzieli andrastan, których część podejmuje przeciwko niej wrogie działania.

Pieśń Maferata

Złość zżerała wszystko, co dobre, piękne i kochające, póki nie pozostało nic prócz samej złości zwiniętej niczym wielki wąż wokół mego serca.
I w swej najciemniejszej godzinie odwróciłem się od niej i przysiągłem, że ją zniszczę.W chwili jej śmierci uzmysłowiłem sobie, com uczynił, i zapłakałem.
Zaniosę jej Słowo ziemiom moich przodków. Tam zadbam o ich i moje zbawienie.
A ona przybyła do mnie w wizji i położyła swą dłoń na mym sercu.
Jej dotyk był niczym ogień, który nie parzył. I pod jej dotykiem znów stałem się czysty.
Nie rozpaczaj, rzekła ona, gdyż twą zdradę błogosławił Stwórca, zwróciła bowiem mnie ona jemu.
Wybaczono mi.

Nie wiadomo o niej nic poza tym, że przedstawia zdradzenie Andrasty przez Maferata z perspektywy samego zdrajcy.

Ciekawostki

• Część Legendy o Łzach Andrasty zawarta została w Pieśni Światła.
• Istnieją wzmianki o Pieśni Pokuty napisanej przez Hessariana, nie są jednak znane żadne jej fragmenty.
• Wersety mówiące o powrocie Stwórcy, kiedy Pieśń dotrze we wszystkie cztery strony świata, może odnosić się do sytuacji, kiedy andrastanizm stanie się dominującą religią wszystkich czterech cywilizowanych ras Thedas: ludzi, elfów, krasnoludów i qunari lub vashoth.
• Pieśń Światła nosi wiele podobieństw do katolickiego Pisma świętego. Oba utwory powstawały na przestrzeni kilku wieków, pisane były przez wiele osób, ich autorstwo jest dyskusyjne, a w ciągu stuleci dokonywano w nich zmian wygodnych dla duchowieństwa albo usuwano z nich treści, które uznano za niewygodne.
• Fałszywe wersety mogą stanowić nawiązanie do szatańskich wersetów z Koranu.